Bardzo cieszy mnie to, że podczas licznych podróży mam okazję obserwować lokalną przyrodę. Podobnie było podczas wizyty w Ostródzie. To tam moją uwagę przykuł ogromny dąb. Nie byłbym sobą, gdybym nie podszedł bliżej i nie poobserwował go z bliska. Piękne drzewo stało się dla mnie inspiracją. Zacząłem szukać o nim informacji… i tak oto powstał poniższy opis. Co więcej, postanowiłem zgłosić drzewo do corocznego plebiscytu Drzewo Roku. Jak zapewne pamiętacie, udało mi się wypromować kilka drzew, a jedno z nich stało się kandydatem do tytułu Europejskiego Drzewa Roku.
Trwa głosowanie na dąb Blüchera i Napoleona w konkursie Drzewo Roku 2023.
Aby wesprzeć unikatowego dęba z burzliwą historią wystarczy wejść na stronę http://www.drzeworoku.pl i odnaleźć 9-te drzewo i zagłosować. Każdy e-mail to jeden głos! Głosowanie trwa od 1 do 30 czerwca 2023 r.
Jeżeli chcecie przypomnieć sobie opisy drzew, które w minionych latach startowały w finale plebiscytu to poniżej zostawiam dla Was odnośnik do linków,
1. Smutni Bracia (3. miejsce).
2. Strażnik Kopalni (4. miejsce).
3. Fabrykant (1. miejsce).
A na swoją kolej czekają również Bursztynowa Dama oraz Grotek.
Czas przedstawić Wam niezwykłą historię dębu szypułkowego z Ostródy…Dzięki niej dowiecie się m.in. jakie trzy nazwy obecnie przyjmuję drzewo.
Dąb Napoleona (Blüchera) to niezwykłe drzewo, które stało się dla mieszkańców Ostródy symbolem walki o przyrodę oraz pamięć historyczną. To dzięki zaangażowaniu i determinacji ludzi ten sędziwy dąb przetrwał wiele niesprzyjających momentów. Jednak, aby w pełni poznać jego historię postanowiłem oszacować jego wiek. Na podstawie tabeli według profesora Longina Majdeckiego ustaliłem, że dąb szypułkowy może mieć nawet 375 lat! Przy sprzyjających warunkach mógłby pojawić się w Ostródzie już w 1647 roku, czyli u schyłku panowania króla Władysława IV Wazy. Z racji tego, że obok tego okazałego drzewa znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu Lasów Taborskich, z przewagą łęgu olszowo-jesionowego, to należy założyć, że dąb stanowi pozostałość występujących tu dawniej lasów. Czy wyrósł z zakopanego przez wiewiórkę żołędzia, zgubionego przez sójkę nasiona, czy w wyniku buhtowania dzików, tego się teraz już nie dowiemy. Pewne jest jednak, że ostre zęby bobrów, dla których współcześnie utworzono rezerwat „Ostoja bobrów na rzece Pasłęce”, wtedy ominęły to drzewo. Ciekawe jest jednak to co działo się z dębem szypułkowym znacznie później.
Według historycznych przekazów, 21 lutego 1807 roku, do Ostródy wkroczył Napoleon. Wtedy też opisywany dąb miał prawdopodobnie 160 lat i stanowił przepiękny element miejsca, w którym przyszło mu rosnąć. Jego piękno docenił francuski dowódca wojskowy. Historycy uważają, że przez ponad miesiąc zamieszkiwał dawny zamek krzyżacki, a w wolnych chwilach wypoczywał pod rozłożystym dębem rosnącym niedaleko Jeziora Pauzańskiego. Niezależnie od tego, czy jest to fakt historyczny, czy lokalna legenda to na początku XIX wieku dąb był w sile wieku i w doskonałym stanie fitosanitarnym. Prawdziwości tej historii dodaje fakt, że wojska napoleońskie przemaszerowały przez ziemie warmińskie dwukrotnie. Za pierwszym razem znalazły się tutaj w roku 1807, walcząc z armią rosyjsko-pruską w Prusach Wschodnich. Natomiast drugi raz przypadał na 1812 rok, gdy cesarz Napoleon rozpoczynał wojnę z rosyjskim carem Aleksandrem I.
Pomimo, że nasz bohater został pierwotnie nazwany na pamiątkę generała Gebhart Leberecht von Blüchera, to jednak nie on zapadł w pamięć mieszkańcom Ostródy. Dla Polaków wojna o odzyskanie niepodległości kojarzy się z cesarzem Francuzów. Mimo połowicznego sukcesu, czyli powstania Księstwa Warszawskiego, to jednak ten fakt dał nadzieję na zalążek niepodległej Polski. Spowodowało to, że czasy napoleońskie na Warmii wypełniają momenty chwały okupione krwią rodaków. Bitwa pod Lipskiem była największą bitwą w historii wojen napoleońskich i ugruntowała szacunek dla osoby Napoleona. Było tak przez ponad sto lat, aż do momentu, gdy po II wojnie światowej dąb szypułkowy przyjął nazwę Napoleona. Był to przejaw patriotyzmu i wyraz poczucia tożsamości narodowej.
Można byłoby na tym zakończyć historię niezwykłego dębu… Jednak jak to w życiu bywa, nic nie jest dane nam na zawsze. Los dębu Napoleona zawisł na włosku. Wszystko przez zbliżające się Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku. Polska wraz z Ukrainą rozpoczęły przygotowania do sportowego święta. Była obawa, że dąb może pójść pod przysłowiowy topór. W Gdańsku i Warszawie planowano rozgrywki, ale aby do tego doszło oba miasta musiała połączyć zupełnie nowa droga E7. Plan zakładał trasę ekspresową z dwoma pasami ruchu w każdym kierunku oraz wycięcie historycznego drzewa!
Taki stan oburzył mieszkańców Ostródy. Miejscowi nie chcieli pozwolić na to, żeby drzewo, które przetrwało I i II wojnę światową nagle zniknęło z mapy miasta. Dzięki temu doprowadzono do konsultacji społecznych i poszukiwania rozwiązań alternatywnych. Presja mieszkańców była tak duża, że nową trasę poprowadzono tak, żeby ocalić dąb.
W ten sposób cała Ostróda pokazała, że drzewo może stać się symbolem jedności i walki o bioróżnorodność regionu. W końcu nieopodal unikatowego dębu swoje siedlisko ma motyl strzępotka soplaczek, który jest pod ścisłą ochroną. Tym samym drzewo będące pomnikiem przyrody ożywionej zyskało nowego towarzysza. Natomiast samo drzewo zyskało wielowymiarowy charakter i potrójną nazwę: dąb Blüchera, dąb Napoleona i dąb Ostródzianin!
METRYKA DRZEWA
Dąb Napoleona (Ostródzianin)
Gatunek: dąb szypułkowy Quercus robur
Uznany za pomnik przyrody na podstawie Decyzji Wojewody Olsztyńskiego z dnia 2 czerwca 1978 r., znak numer 375/78. Numer ewidencyjny pomnika przyrody 375.
obwód pnia: 525 cm
wysokość: 25 m
pierśnica: 166cm
Lokalizacja: województwo warmińsko-mazurskie, powiat ostródzki, gmina Ostróda.
Numer działki geodezyjnej 130/2. Nazwa obrębu: MAŁA RUŚ (ID działki: 281509_2.0018.130/2).
Znajduje się około 1,9 km na północ od Mostu Niepodległości na kanale w Ostródzie, po zachodniej stronie szosy nr 7 (droga ekspresowa S7). Nieopodal Jeziora Pauzeńskiego i Obszaru Chronionego Krajobrazu Lasów Taborskich.
Współrzędne 53043’28’’ N, 19056’45’’ E
Przemysław Bartos 
Skomentuj